
Jedzenie owadów – przyszłość żywienia czy bariera nie do przejścia i zagrożenie dla naszego zdrowia?
Jeszcze do niedawna jedzenie owadów w Europie było kojarzone raczej z programami survivalowymi i ekstremalnymi wyzwaniami niż z codziennym posiłkiem. Jednak na świecie spożywanie owadów to norma – w Azji, Afryce czy Ameryce Łacińskiej są one popularnym źródłem białka. Czy ich miejsce jest również na europejskich talerzach? W tym artykule przyjrzymy się zarówno zaletom, jak i wadom jedzenia owadów oraz sprawdzimy, czy mieszkańcy Europy powoli się do nich przystosowują.
Czy owady są zdrowe? Co zawierają?
Jednym z głównych powodów, dla których owady zaczynają pojawiać się w diecie ludzi na Zachodzie, jest ich wartość odżywcza. Są one niezwykle bogate w białko, zdrowe tłuszcze oraz minerały, których często brakuje w tradycyjnej diecie.
Skład odżywczy owadów (w 100 g suchej masy)
• Białko: 40–75% (więcej niż większość mięs)
• Tłuszcze: 10–50% (z dużą ilością kwasów omega-3 i omega-6)
• Błonnik (chityna): 5–15%
• Witaminy i minerały:
• Żelazo: 2–20 mg (więcej niż w wołowinie)
• Cynk, magnez, wapń, potas
• Witaminy z grupy B (zwłaszcza B12, kluczowa dla wegetarian)
• Antyoksydanty i związki przeciwzapalne (występują w niektórych gatunkach owadów)
Jak owady wypadają w porównaniu do mięsa?
Pod względem kalorycznym i wartości odżywczych, owady mogą konkurować z tradycyjnymi źródłami białka.
Produkt Kaloryczność (kcal) Białko (g) Tłuszcz (g)
Wołowina (chuda) ~250 kcal 26 g 15 g
Kurczak (pierś) ~165 kcal 31 g 3,6 g
Świerszcze ~450 kcal 65 g 20 g
Mącznik młynarek (larwy) ~500 kcal 47 g 35 g
Mopane worms (larwy) ~430 kcal 60 g 15 g
Owady mają więc nie tylko więcej białka niż mięso, ale często również więcej tłuszczów i składników mineralnych, co czyni je atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych źródeł białka.

Wady jedzenia owadów – czy są jakieś zagrożenia?
Pomimo wysokiej wartości odżywczej, owady nie są pozbawione wad. Istnieją pewne ryzyka, które mogą utrudniać ich spożywanie, zwłaszcza w kulturach, gdzie nie były wcześniej jedzone.
1. Trudności trawienne – chityna
Owady zawierają chitynę, czyli błonnik znajdujący się w ich egzoszkielecie. Choć w niewielkich ilościach może wspierać trawienie, dla osób o wrażliwym układzie pokarmowym może być trudna do strawienia i powodować wzdęcia lub bóle brzucha.
2. Alergie – powiązane ze skorupiakami
Białka zawarte w owadach są podobne do tych występujących w skorupiakach (np. krewetkach, krabach). Oznacza to, że osoby uczulone na owoce morza mogą również mieć reakcje alergiczne na owady.
3. Możliwe zanieczyszczenia i toksyny
Owady zbierane z natury mogą kumulować metale ciężkie (ołów, rtęć, kadm) oraz inne toksyny środowiskowe. Dlatego spożywanie owadów z niesprawdzonych źródeł może być ryzykowne.
4. Psychologiczna bariera obrzydzenia
W kulturze europejskiej owady są kojarzone ze szkodnikami i czymś niejadalnym. Ten wstręt ma swoje biologiczne podłoże – organizm naturalnie unika potencjalnie trujących pokarmów. Dlatego wielu ludziom trudno jest się przełamać i spróbować smażonych świerszczy czy larw.
Europa i proces adaptacji do spożywania owadów
Chociaż Europejczycy tradycyjnie nie jedli owadów, proces ich wprowadzania do diety już się rozpoczął. W 2021 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zatwierdził pierwsze gatunki owadów jako bezpieczne do spożycia. Od tego momentu zaczęły pojawiać się produkty zawierające owady w przetworzonej formie.
Jak owady trafiają do diety Europejczyków?
• Batoniki proteinowe z mąką ze świerszczy
• Makaron z dodatkiem owadów
• Chleb i wypieki wzbogacone białkiem owadzim
• Pasze dla zwierząt i karmy dla ryb
• Owadzie burgery i chipsy
Te produkty są łatwiejsze do zaakceptowania, ponieważ ukrywają wygląd owadów, co zmniejsza barierę psychiczną.

Czy owady to przyszłość żywienia?
Biorąc pod uwagę rosnące zapotrzebowanie na białko, zmiany klimatyczne i ekologiczną przewagę owadów nad hodowlą zwierząt, można przypuszczać, że ich rola w diecie ludzi będzie rosła.
Zalety jedzenia owadów:
✅ Bardzo wysoka zawartość białka
✅ Niska emisja CO₂ i mniejsze zużycie wody
✅ Wysoka zawartość mikroelementów (żelazo, cynk, witamina B12)
✅ Możliwość przetwarzania na mąkę i dodawania do tradycyjnych potraw
Wady jedzenia owadów:
❌ Ryzyko alergii (szczególnie u osób uczulonych na skorupiaki)
❌ Psychologiczna bariera w krajach zachodnich
❌ Możliwe trudności trawienne (chityna)
❌ Ryzyko metali ciężkich przy spożywaniu owadów z dzikiej natury
Podsumowanie
Choć dla wielu Europejczyków jedzenie owadów wciąż wydaje się nie do przejścia, ich wprowadzanie do diety jest nieuniknione. Coraz częściej pojawiają się jako składnik produktów spożywczych, a ich ekologiczne i odżywcze zalety sprawiają, że mogą stać się ważnym elementem diety przyszłości.
Naszym zdaniem, nie powinniśmy spożywać owadów, ale pozostawmy je na szasy kryzysu i sytuacje survailowe
A Ty? Odważyłbyś się spróbować świerszcza, czy jednak zostajesz przy tradycyjnym kotlecie?
Comments